Sự trở lại của Tổng thống Donald Trump vào Nhà Trắng đầu năm 2025 nhanh chóng tạo ra những làn sóng chấn động, định hình lại bức tranh địa chính trị và kinh tế toàn cầu. Trong sáu tháng đầu nhiệm kỳ, từ những chính sách thương mại táo bạo đến các động thái ngoại giao đầy tranh cãi, thế giới đã chứng kiến một loạt biến chuyển mạnh mẽ, đẩy nhanh quá trình hình thành một trật tự đa cực mới. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết "hiệu ứng Trump" lên các lĩnh vực trọng yếu, từ thương mại quốc tế đến các điểm nóng khu vực.
🛍️ Kinh Tế Toàn Cầu: Làn Sóng Bảo Hộ Mậu Dịch Dâng Cao
Ngay sau lễ nhậm chức, Tổng thống Trump đã khởi xướng chính sách áp thuế đối ứng lên các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, một động thái nhằm tái cân bằng cán cân thương mại và thúc đẩy sản xuất nội địa. Tuy nhiên, hiệu ứng tức thì lại là sự khan hiếm hàng hóa và lạm phát gia tăng tại Mỹ, đe dọa tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trên phạm vi toàn cầu, chính sách này đã thổi bùng ngọn lửa bảo hộ mậu dịch vốn âm ỉ, đẩy thế giới vào một chu kỳ tăng trưởng chậm chạp, thay thế cho kỷ nguyên toàn cầu hóa năng động trước đó. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 xuống 2.8%, giảm đáng kể so với mức 3.3% ban đầu, phản ánh sự suy yếu của nhu cầu và thương mại xuyên biên giới. Các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu bị ảnh hưởng nặng nề, với dự báo tăng trưởng của Mỹ giảm xuống 1.8% và Trung Quốc còn 4%.
Bức ảnh này của trang baoquocte.vn cho thấy khoảnh khắc Tổng thống Trump ký các sắc lệnh hành pháp, một hình ảnh biểu tượng cho sự khởi đầu nhiệm kỳ mới đầy biến động. Nó không chỉ đơn thuần là hành động ký kết mà còn là lời tuyên bố về một kỷ nguyên chính sách mới, nơi những quyết định cấp tốc từ Nhà Trắng có thể tạo ra sóng gió toàn cầu, định hình lại trật tự kinh tế và chính trị quốc tế.
Ảnh: Nhà Trắng🌎 Địa Chính Trị Thay Đổi: Từ Xung Đột Đến Học Thuyết Monroe Mới
Dù Tổng thống Trump cam kết giải quyết xung đột Nga-Ukraine trong 24 giờ, tình hình thực địa vẫn diễn biến phức tạp, mặc dù hai bên đã chuyển sang giai đoạn vừa giao tranh vừa đàm phán. Mong muốn giải quyết nhanh xung đột để tập trung đối phó Trung Quốc của Mỹ vẫn chưa thành hiện thực. Đáng chú ý, những phát biểu gây sốc về việc sáp nhập Greenland, kiểm soát Canada và kênh đào Panama đã hé lộ một "Học thuyết Monroe mới" của Mỹ. Những khu vực này sở hữu vị trí địa chính trị và tài nguyên chiến lược quan trọng, đặc biệt khi Bắc Cực trở nên dễ tiếp cận hơn. Mục tiêu là củng cố quyền bá chủ quân sự, năng lượng và thương mại của Mỹ tại Tây Bán cầu. Tuy nhiên, các động thái đơn phương này tiềm ẩn rủi ro khủng hoảng ngoại giao và cô lập Mỹ ngay trong liên minh của mình.
🔥 Trung Đông: Điểm Nóng Bất Ổn Leo Thang
Ở Trung Đông, ý tưởng Mỹ tiếp quản Dải Gaza và tái định cư người Palestine gây nhiều tranh cãi. Mặc dù chính quyền Trump ban đầu góp phần đạt được thỏa thuận ngừng bắn ba giai đoạn giữa Israel và Hamas, việc dỡ bỏ lệnh tạm hoãn cung cấp vũ khí hạng nặng cho Israel và tấn công Iran đã khiến xung đột leo thang nghiêm trọng. Sau khi lệnh ngừng bắn kết thúc, Israel nối lại chiến dịch quân sự ở Gaza, làm trầm trọng thêm thảm kịch nhân đạo khi viện trợ bị chặn. Các cuộc tấn công trả đũa của lực lượng Houthi ở Biển Đỏ cũng gây gián đoạn lớn cho vận tải toàn cầu. Đặc biệt, quyết định ném bom ba cơ sở hạt nhân của Iran vào ngày 21/6 đã đẩy cuộc đối đầu Iran-Israel vào vòng xoáy nguy hiểm, đe dọa làm đảo lộn cục diện khu vực và kéo giảm dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Đông xuống chỉ còn 2.6%.
Bức ảnh này của trang baoquocte.vn ghi lại khoảnh khắc quyết định liên quan đến Iran, minh họa rõ nét chiến lược đối đầu đầy mạo hiểm của chính quyền Trump tại Trung Đông. Nó tượng trưng cho việc đẩy căng thẳng khu vực lên một nấc thang mới, có thể dẫn đến những hệ lụy không lường trước cho hòa bình và ổn định toàn cầu, đồng thời cho thấy sự sẵn sàng sử dụng vũ lực để đạt được mục tiêu địa chính trị.
Ảnh: Al Jazeera🤝 Quan Hệ Xuyên Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương: Những Điều Chỉnh Chiến Lược
Chính sách của Tổng thống Trump tạo ra sự rạn nứt trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương, đối lập với sự gắn kết trong nhiệm kỳ trước do xung đột Ukraine. Trong khi Mỹ hướng tới hòa hoãn với Nga, châu Âu lại kiên quyết tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kiev. Trước khả năng Mỹ rút khỏi châu Âu, các nước như Pháp, Đức, Anh đang đẩy mạnh chính sách tự chủ chiến lược về an ninh. Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lại chứng kiến ít thay đổi nhất trong cam kết an ninh của chính quyền Trump, dù áp thuế đối ứng vẫn diễn ra và các đồng minh như Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia chịu áp lực tăng ngân sách quốc phòng. Căng thẳng ở eo biển Đài Loan gia tăng do cạnh tranh Mỹ-Trung, và Mỹ cũng đã can dự để đạt được ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan sau vụ tấn công khủng bố ở Kashmir.
🌍 Hướng Tới Một Trật Tự Thế Giới Hậu Mỹ?
Nửa đầu năm 2025 chứng kiến chính quyền Trump rút khỏi nhiều thỏa thuận đa phương quan trọng như Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, thỏa thuận thuế tối thiểu toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới và Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. Đồng thời, USAID bị đóng cửa và tài trợ cho một số cơ quan Liên hợp quốc bị dừng, bất chấp việc ảnh hưởng của Mỹ trên toàn cầu có thể suy giảm. Những hành động này phản ánh chiến lược tái định hình cấu trúc quyền lực thế giới, ưu tiên an ninh và phát triển quốc gia, tập trung vào Tây Bán cầu và cạnh tranh với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại những động thái này sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển dịch sang một thế giới đa cực, nơi các quốc gia lớn có thể cân nhắc lại việc sở hữu vũ khí hạt nhân và tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho sự thống trị của đồng USD, làm suy yếu vị thế siêu cường của Mỹ.
Sáu tháng đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Trump vào năm 2025 đã chứng minh rằng ông là một tác nhân thay đổi mạnh mẽ, sẵn sàng thách thức các quy tắc và cấu trúc quốc tế hiện hành. Dù mục tiêu là đặt "Nước Mỹ trên hết", những quyết sách của ông đã tạo ra những hệ lụy sâu rộng, thúc đẩy một thế giới phân mảnh và đa cực hơn. Vấn đề đặt ra là liệu đây có phải là khởi đầu cho một "thế giới hậu Mỹ", nơi vai trò lãnh đạo truyền thống của Washington dần nhường chỗ cho một trật tự quốc tế mới phức tạp hơn.
Bài viết được biên soạn và phát triển dựa trên nguồn tin từ bài viết dưới đây
Đọc Bài Gốc Tại Báo Quốc Tế
