Đề xuất loại bỏ giấy phép xây dựng đang mở ra một chương mới đầy hứa hẹn trong công cuộc cải cách thủ tục hành chính tại Việt Nam. Đây là động thái được kỳ vọng sẽ giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy tốc độ phát triển kinh tế. Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng, để sự thay đổi này không gây ra hệ lụy, việc thiết lập một lộ trình rõ ràng cùng hệ thống chuẩn mực chặt chẽ là yếu tố then chốt, biến cải cách thành cơ hội thay vì thách thức.
Tối ưu thủ tục: Lợi ích và thách thức
Việc cắt giảm các quy trình cấp phép được xem là bước đi tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đồng thời tiệm cận với thông lệ quản lý tiên tiến trên thế giới. Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động đầu tư xây dựng, giúp nền kinh tế nhanh chóng phục hồi. Dù vậy, thách thức đặt ra là làm sao để vừa giảm thủ tục, vừa duy trì được sự kiểm soát, tránh tình trạng "phó mặc" chất lượng và an toàn công trình.
Bức ảnh này của trang kinhtexaydung.petrotimes.vn cho thấy một chuyên gia đang chia sẻ góc nhìn sâu sắc về chính sách mới. Khuôn mặt biểu lộ sự tập trung, thể hiện sự nghiêm túc và trách nhiệm trong việc đưa ra các khuyến nghị, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của an toàn và sự cần thiết của cơ chế chuyển tiếp linh hoạt để giải quyết các vướng mắc pháp lý cho công trình đã xây dựng.
Ảnh: PetroTimes
Chuyển đổi quản lý: Từ tiền kiểm sang hậu kiểm
Điểm cốt lõi của đề xuất này không phải là buông lỏng quản lý mà là dịch chuyển trọng tâm từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm" – một mô hình hiện đại, dựa trên sự tin cậy và trách nhiệm. Thay vì kiểm soát chặt chẽ ở khâu cấp phép, Nhà nước sẽ tập trung vào việc giám sát và xử lý vi phạm sau khi công trình đã được triển khai. Điều này đòi hỏi vai trò cao hơn từ các đơn vị tư vấn thiết kế và nhà thầu xây dựng. Chính họ, với năng lực chuyên môn và hiểu biết pháp luật, sẽ chịu trách nhiệm chính về tuân thủ quy định và chất lượng công trình, giảm áp lực cho cơ quan quản lý và người dân.
Giải pháp cho công trình hiện hữu
Một vấn đề cấp bách là xử lý các công trình đã xây dựng mà chưa có giấy phép, nhưng lại phù hợp với quy định mới về miễn phép. Chuyên gia đề xuất cách tiếp cận linh hoạt, không cứng nhắc. Nếu công trình đảm bảo các yếu tố về quy hoạch, kỹ thuật, và đặc biệt là an toàn (bao gồm phòng cháy chữa cháy), thì nên xem xét hợp thức hóa bằng cách cho phép nộp phạt hoặc bổ sung các yêu cầu còn thiếu. Mục tiêu cao nhất là an toàn sử dụng, tránh việc phá dỡ không cần thiết gây lãng phí xã hội.
Bức ảnh này của trang kinhtexaydung.petrotimes.vn gợi lên hình ảnh của sự phát triển và đổi mới trong ngành xây dựng. Sự hiện diện của các công trình hiện đại cùng đường phố tấp nập như biểu trưng cho nhịp sống đô thị sôi động, phản ánh kỳ vọng vào một tương lai nơi các thủ tục hành chính được tinh giản, tạo đà cho đầu tư và phát triển hạ tầng một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Ảnh: PetroTimes
Tiêu chuẩn & Trách nhiệm: Chìa khóa thành công
Để chính sách miễn giấy phép phát huy hiệu quả, Nhà nước cần khẩn trương ban hành bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng và công khai. Đồng thời, phải xây dựng một cơ chế "xử lý chuyển tiếp" mạnh mẽ cho các công trình hiện có, với sự tham gia của các tổ chức chuyên môn để đánh giá thực trạng. Việc kiểm định phải dựa trên kiểm tra thực tế về kết cấu, điện, nước, thoát hiểm, chứ không chỉ dựa vào hồ sơ. Chỉ khi có quy định chặt chẽ và hệ thống hậu kiểm đủ mạnh, xã hội mới có thể yên tâm về chất lượng và an toàn của các công trình xây dựng.
Phân biệt vùng miền: Linh hoạt trong áp dụng
Chính sách cần có sự phân biệt rõ ràng giữa khu vực đô thị và nông thôn. Ở đô thị, với đặc thù công trình cao tầng, phức tạp, yêu cầu kỹ thuật cao, bắt buộc phải có sự tham gia của đơn vị tư vấn thiết kế và thi công chuyên nghiệp. Ngược lại, tại các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, đối với các loại hình nhà ở đơn giản (nhà cấp bốn, nhà lán trại), Nhà nước có thể ban hành các mẫu nhà tiêu chuẩn để người dân tự xây mà không cần thủ tục phức tạp, miễn là đảm bảo an toàn cơ bản. Sự linh hoạt này giúp chính sách phù hợp với đa dạng điều kiện thực tế.
Tương lai của quản lý xây dựng
Việc loại bỏ giấy phép xây dựng không đồng nghĩa với "thả nổi" mà là một bước tiến hóa trong quản lý, chuyển từ hành chính quan liêu sang kiểm soát theo thị trường và xã hội hóa trách nhiệm. Khi gánh nặng giấy tờ được giảm bớt, doanh nghiệp và người dân có thể tập trung vào việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định an toàn. Thành công của cải cách sẽ phụ thuộc vào khả năng của Nhà nước trong việc thiết lập một khung pháp lý minh bạch, các tiêu chuẩn rõ ràng và một hệ thống kiểm tra, hậu kiểm công bằng, đủ sức răn đe sai phạm.
Việc loại bỏ giấy phép xây dựng đánh dấu một sự chuyển dịch quan trọng sang mô hình quản lý xây dựng hiện đại, dựa trên thị trường. Để cải cách này thực sự thành công, Nhà nước cần thiết lập các tiêu chuẩn rõ ràng, công khai và một hệ thống hậu kiểm minh bạch, đủ mạnh để xử lý mọi sai phạm. Điều này sẽ không chỉ giảm gánh nặng hành chính mà còn tăng cường kỷ cương và minh bạch trong ngành xây dựng, thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Bài viết được biên soạn và phát triển dựa trên nguồn tin từ bài viết dưới đây
Đọc Bài Viết Gốc
