Phân vùng ngăn cháy là gì?

Phân vùng ngăn cháy là một phương pháp thiết kế và xây dựng nhằm chia nhỏ một tòa nhà hoặc công trình thành các khoang riêng biệt có khả năng chống cháy nhất định. Mục đích chính của việc này là để cô lập đám cháy trong một khu vực nhất định, ngăn không cho lửa, khói và nhiệt lan truyền sang các khu vực khác. Điều này mang lại lợi ích kép: một mặt, nó cung cấp đủ thời gian cho người bên trong sơ tán an toàn; mặt khác, nó tạo điều kiện thuận lợi cho lực lượng chữa cháy tiếp cận và khống chế đám cháy hiệu quả hơn, đồng thời hạn chế tối đa thiệt hại về tài sản.

Theo QCVN 06:2022/BXD, các yêu cầu về giới hạn chịu lửa của cấu kiện ngăn cháy, trong đó bao gồm tường, sàn, trần và các bộ phận khác tạo nên khoang cháy, được quy định rất rõ ràng. Các khoang cháy này phải được thiết kế và xây dựng với vật liệu có khả năng chống chịu lửa và khói theo các tiêu chuẩn nhất định, đảm bảo sự toàn vẹn và khả năng cách nhiệt trong một khoảng thời gian quy định.

Vai trò then chốt của cửa chống cháy

Cửa chống cháy là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống phân vùng ngăn cháy. Chúng được thiết kế đặc biệt để duy trì sự toàn vẹn của vách ngăn cháy khi được lắp đặt tại các vị trí cửa ra vào, đảm bảo rằng ngọn lửa và khói không thể vượt qua, từ đó bảo vệ các lối thoát hiểm và các khu vực an toàn. Khác với cửa thông thường, cửa chống cháy được chế tạo từ các vật liệu chịu lửa như thép, gỗ chống cháy được xử lý đặc biệt, hoặc kính chống cháy, cùng với các phụ kiện như gioăng chống cháy giãn nở khi gặp nhiệt, bản lề tự đóng, tay co thủy lực.

Vai trò của cửa chống cháy không chỉ dừng lại ở việc ngăn chặn sự lan truyền của lửa và khói mà còn là điểm tựa an toàn cho quá trình sơ tán. Chúng được lắp đặt tại các vị trí chiến lược như lối thoát hiểm, cầu thang bộ, phòng kỹ thuật, kho lưu trữ, và các vị trí kết nối giữa các khoang cháy khác nhau.

Tiêu chuẩn và yêu cầu đối với cửa chống cháy tại Việt Nam

Để đảm bảo hiệu quả PCCC, cửa chống cháy tại Việt Nam phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn và quy định hiện hành. Theo QCVN 06:2022/BXD, cửa chống cháy phải có giới hạn chịu lửa tối thiểu được xác định bằng các chỉ số EI (Integrity và Insulation) kèm theo thời gian chịu lửa tương ứng (ví dụ: EI 30, EI 60, EI 90, EI 120 phút).

Chỉ số E (Integrity - Tính toàn vẹn):

Khả năng ngăn chặn lửa và khí nóng đi qua.

Chỉ số I (Insulation - Khả năng cách nhiệt):

Khả năng duy trì nhiệt độ bề mặt không cháy ở mức an toàn, ngăn nhiệt độ tăng cao ở phía đối diện.

Quá trình kiểm định cửa chống cháy được thực hiện tại các phòng thí nghiệm được cấp phép, đảm bảo sản phẩm đáp ứng các yêu cầu về giới hạn chịu lửa và các tiêu chuẩn kỹ thuật khác. Việc lắp đặt cửa chống cháy cũng đòi hỏi sự chính xác cao, phải tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo độ kín khít và chức năng tự đóng để phát huy tối đa hiệu quả khi có sự cố. Bất kỳ sự sai sót nào trong quá trình sản xuất hoặc lắp đặt đều có thể làm giảm đáng kể khả năng bảo vệ của cửa.

Lợi ích toàn diện của hệ thống phân vùng và cửa chống cháy

Giải pháp PCCC thụ động kết hợp chủ động: Nâng cao hiệu quả tổng thể

PCCC thụ động, với trọng tâm là phân vùng ngăn cháy và cửa chống cháy, là xương sống của an toàn cháy nổ. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, hệ thống này cần được bổ trợ và tích hợp chặt chẽ với các giải pháp PCCC chủ động. Các hệ thống chủ động như báo cháy tự động, hệ thống chữa cháy sprinkler, bình chữa cháy cầm tay, và các thiết bị thoát hiểm sẽ cung cấp khả năng phát hiện sớm, cảnh báo và dập tắt đám cháy ban đầu.

Khi một đám cháy bùng phát, hệ thống báo cháy chủ động sẽ phát hiện và kích hoạt chuông báo, cảnh báo cư dân. Đồng thời, cửa chống cháy sẽ tự động đóng lại hoặc được đóng thủ công, hoàn thiện khoang ngăn cháy, ngăn chặn sự lan truyền của lửa và khói, tạo ra các vùng an toàn. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai loại hệ thống này tạo nên một lá chắn toàn diện, tối ưu hóa khả năng ứng phó với mọi tình huống cháy nổ.

Tích hợp công nghệ hiện đại và thiết bị truyền tin báo cháy CBXstd

Trong xu thế số hóa và quản lý thông minh, việc tích hợp công nghệ hiện đại vào hệ thống PCCC là yếu yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả giám sát và phản ứng. Trong khi cửa chống cháy và phân vùng ngăn cháy tạo nên các rào cản vật lý vững chắc, thì việc có được thông tin tức thời về tình trạng hệ thống và sự cố cháy nổ lại là cực kỳ quan trọng. Đây là lúc các thiết bị truyền tin báo cháy như CBXstd phát huy vai trò của mình.

Thiết bị truyền tin báo cháy CBXstd đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện bức tranh an toàn PCCC toàn diện. Trong bối cảnh quản lý PCCC hiện đại, việc giám sát và truyền tải thông tin về sự cố cháy là yếu tố sống còn. CBXstd giúp chuyển đổi và truyền tải các tín hiệu báo cháy cũng như các thông tin trạng thái của hệ thống PCCC một cách hiệu quả, đảm bảo thông tin về sự cố được đưa đến các điểm xử lý cần thiết kịp thời. Điều này cho phép đội ngũ PCCC tại chỗ, các đơn vị quản lý vận hành tòa nhà, và các cơ quan chức năng có được dữ liệu nhanh chóng để phân tích và phản ứng. Việc tiếp nhận thông tin kịp thời qua các thiết bị chuyên dụng như CBXstd không chỉ tối ưu hóa công tác điều phối ứng phó mà còn hỗ trợ quá trình ra quyết định, từ đó giảm thiểu thiệt hại và nâng cao hiệu quả chữa cháy. Dù cửa chống cháy và phân vùng ngăn cháy tạo nên lớp bảo vệ vật lý kiên cố, thì việc có được thông tin tức thời thông qua các thiết bị truyền tin báo cháy như CBXstd lại là yếu tố then chốt giúp khai thác tối đa hiệu quả của toàn bộ hệ thống PCCC, biến dữ liệu thành hành động cụ thể.

Trách nhiệm tuân thủ pháp luật và bảo trì

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về PCCC, đặc biệt là liên quan đến phân vùng ngăn cháy và cửa chống cháy, là trách nhiệm của chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, nhà thầu thi công và đơn vị quản lý vận hành công trình. Theo Nghị định số 136/2020/NĐ-CP của Chính phủ, mọi công trình thuộc danh mục phải được thẩm duyệt thiết kế về PCCC và nghiệm thu về PCCC trước khi đưa vào sử dụng. Đồng thời, công tác bảo trì, bảo dưỡng định kỳ các hệ thống PCCC thụ động cũng vô cùng quan trọng. Cửa chống cháy cần được kiểm tra thường xuyên về chức năng tự đóng, gioăng chống cháy, và độ kín khít để đảm bảo chúng luôn trong trạng thái sẵn sàng hoạt động hiệu quả khi cần thiết.