Lời mở đầu: An toàn cháy nổ – Trách nhiệm và Quyền lợi của mỗi cá nhân
PCCC không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng hay chủ sở hữu tài sản, mà còn là ý thức và hành động của mỗi cá nhân, đặc biệt là những người đang sinh sống tại các khu nhà trọ, chung cư mini. Đây là những loại hình cư trú tiềm ẩn nhiều rủi ro cháy nổ do đặc điểm về kết cấu, mật độ dân cư và đôi khi là ý thức chưa cao về PCCC. Một vụ cháy dù nhỏ cũng có thể gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản, để lại hậu quả lâu dài. Do đó, việc trang bị kiến thức và thực hành các thói quen an toàn PCCC hàng ngày là yếu tố then chốt để tự bảo vệ mình, gia đình và cộng đồng. Bài viết này sẽ đi sâu vào 7 thói quen thiết yếu mà mọi người thuê trọ và cư dân chung cư mini nên áp dụng.
Nguy cơ cháy nổ tại nhà trọ và chung cư mini
Các vụ cháy tại nhà trọ và chung cư mini gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng mất an toàn PCCC tại các cơ sở này. Theo thống kê từ Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, số vụ cháy tại nhà dân, nhà ở kết hợp kinh doanh, chung cư mini chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số các vụ cháy. Nguyên nhân phổ biến bao gồm chập điện, sử dụng gas không an toàn, đốt vàng mã, bất cẩn trong đun nấu, và thiếu kiến thức PCCC. Đặc biệt, kết cấu xây dựng thường thiếu các lối thoát hiểm an toàn, hệ thống PCCC không đạt chuẩn, và việc sửa chữa, cơi nới tự phát càng làm tăng rủi ro. Nghị định số 136/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy và chữa cháy, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy đã nhấn mạnh trách nhiệm của chủ cơ sở và hộ gia đình trong việc đảm bảo an toàn PCCC. Tuy nhiên, mỗi cá nhân cư trú cũng phải chủ động thực hiện các biện pháp tự bảo vệ.
7 Thói quen an toàn PCCC hàng ngày không thể bỏ qua
Thông số kỹ thuật
Thói quen 1: Kiểm tra và sử dụng thiết bị điện an toàn, đúng cách
Nguyên nhân hàng đầu gây cháy nổ tại các khu dân cư là do chập điện. Vì vậy, việc kiểm tra và sử dụng điện an toàn là ưu tiên số một.
- Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra các thiết bị điện, dây dẫn, ổ cắm xem có bị hở, đứt, chảy nhựa hay không. Báo ngay cho chủ nhà hoặc thợ điện chuyên nghiệp nếu phát hiện sự cố.
- Không quá tải: Tránh cắm nhiều thiết bị vào một ổ điện hoặc dùng phích cắm đa năng không rõ nguồn gốc. Điều này dễ gây quá tải, nóng chảy dây và chập điện.
- Sử dụng thiết bị chất lượng: Ưu tiên mua các thiết bị điện, dây dẫn, ổ cắm có nguồn gốc rõ ràng, đạt chuẩn an toàn.
- Tắt thiết bị khi không sử dụng: Rút phích cắm các thiết bị như bàn là, bếp điện, sạc điện thoại khi ra khỏi nhà hoặc trước khi đi ngủ.
Thói quen 2: Không tích trữ vật liệu dễ cháy trong phòng
Nhiều người có thói quen tích trữ đồ đạc cũ, quần áo, giấy báo, thùng carton trong phòng trọ hoặc căn hộ nhỏ. Đây là những vật liệu dễ bắt cháy và làm đám cháy lan nhanh hơn.
- Dọn dẹp thường xuyên: Loại bỏ các vật dụng không cần thiết, đặc biệt là các vật liệu dễ cháy như giấy, vải, gỗ vụn.
- Không chứa xăng, dầu, khí gas: Tuyệt đối không cất giữ các chất lỏng dễ cháy như xăng, dầu, cồn công nghiệp hay bình gas dự phòng trong phòng ở.
- Giữ gìn lối đi: Đảm bảo các lối đi trong phòng, hành lang, lối thoát hiểm luôn thông thoáng, không bị vật cản.
Thói quen 3: Lắp đặt và duy trì thiết bị báo cháy, chữa cháy ban đầu
Nhiều chung cư mini và nhà trọ lớn đã được trang bị hệ thống báo cháy, chữa cháy. Tuy nhiên, ở các phòng trọ riêng lẻ hoặc căn hộ nhỏ hơn, việc này có thể chưa được chú trọng.
- Trang bị báo cháy: Mỗi phòng trọ, căn hộ nên có ít nhất một đầu báo khói độc lập. Đây là thiết bị cảnh báo sớm hiệu quả, giúp phát hiện cháy ở giai đoạn ban đầu.
- Bình chữa cháy mini: Trang bị một bình chữa cháy bột hoặc CO2 loại nhỏ (khoảng 2kg) trong phòng và biết cách sử dụng thành thạo. Bình này có thể dập tắt đám cháy nhỏ ngay khi mới phát sinh, ngăn không cho cháy lớn.
- Tối ưu hóa thông tin báo cháy với CBXstd: Đối với các khu nhà trọ, chung cư mini đông người, việc tích hợp thiết bị truyền tin báo cháy CBXstd là giải pháp nâng cao hiệu quả. Thiết bị này giúp thu thập thông tin từ các đầu báo cháy cục bộ và truyền tải thông tin báo cháy nhanh chóng, hỗ trợ việc cảnh báo và ứng phó kịp thời. Việc truyền tin nhanh chóng là yếu tố then chốt để triển khai các biện pháp chữa cháy và thoát nạn hiệu quả hơn, đặc biệt khi các cư dân hoặc chủ cơ sở cần nhận được thông tin để hành động.
Thói quen 4: Thực hành thoát hiểm và lập kế hoạch thoát nạn
Khi có hỏa hoạn, sự hoảng loạn có thể khiến con người mất khả năng phán đoán. Do đó, việc luyện tập và có sẵn kế hoạch thoát nạn là vô cùng quan trọng.
- Xác định lối thoát hiểm: Luôn ghi nhớ ít nhất 2 lối thoát hiểm ra khỏi phòng và tòa nhà. Kiểm tra xem các lối này có bị chặn hay không.
- Tìm hiểu vị trí cầu thang bộ: Ưu tiên sử dụng cầu thang bộ thay vì thang máy khi có cháy.
- Tập dượt thoát hiểm: Hãy hình dung và tập dượt đường đi thoát nạn trong đầu. Nếu có thể, hãy tham gia các buổi huấn luyện PCCC do chủ nhà hoặc địa phương tổ chức.
- Luôn giữ chìa khóa ở vị trí dễ lấy: Đừng để chìa khóa cửa ra vào ở những nơi khó tìm khi hoảng loạn.
Thói quen 5: Nâng cao ý thức cộng đồng và hợp tác trong PCCC
An toàn PCCC là trách nhiệm chung. Sự hợp tác giữa các cư dân và với chủ nhà là yếu tố quan trọng để tạo nên một môi trường sống an toàn.
- Tham gia tập huấn: Chủ động tham gia các buổi tập huấn PCCC do cơ quan chức năng hoặc chủ nhà tổ chức.
- Giúp đỡ nhau: Khi phát hiện cháy, báo động cho những người xung quanh và hỗ trợ những người yếu thế (trẻ em, người già, người khuyết tật) thoát hiểm.
- Tuân thủ quy định: Nghiêm túc thực hiện các nội quy, quy định về PCCC của tòa nhà, khu trọ. Theo Điều 51 của Nghị định số 136/2020/NĐ-CP, chủ hộ gia đình và cá nhân có trách nhiệm thực hiện các quy định về PCCC tại nơi cư trú.
Thói quen 6: Không tự ý sửa chữa hệ thống điện, gas
Việc tự ý can thiệp vào hệ thống điện, gas mà không có kiến thức chuyên môn là cực kỳ nguy hiểm và tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.
- Thuê chuyên gia: Mọi sự cố liên quan đến điện, gas phải được báo ngay cho chủ nhà hoặc gọi thợ điện, thợ gas có chuyên môn để sửa chữa.
- Không dùng thiết bị không đạt chuẩn: Tuyệt đối không dùng bếp gas, bình gas, dây dẫn gas cũ hỏng, không rõ nguồn gốc.
- Kiểm tra rò rỉ gas: Nếu sử dụng gas, thường xuyên kiểm tra ống dẫn, van gas để đảm bảo không có rò rò rỉ. Ngửi thấy mùi gas phải khóa van ngay, mở cửa thông thoáng và không bật tắt điện.
Thói quen 7: Báo cáo ngay sự cố, nguy hiểm cháy
Phát hiện sớm và báo cáo kịp thời là yếu tố then chốt để hạn chế thiệt hại.
- Báo cho chủ nhà/quản lý: Khi phát hiện nguy cơ cháy nổ (dây điện chập chờn, mùi gas, thiết bị có vấn đề…), hãy thông báo ngay cho chủ nhà hoặc người quản lý để có biện pháp xử lý.
- Gọi 114: Trong trường hợp khẩn cấp, hãy gọi ngay số điện thoại 114 để báo cho lực lượng PCCC chuyên nghiệp. Cung cấp thông tin chính xác về địa điểm, tình hình, và số người mắc kẹt (nếu có).
Nâng cao an toàn toàn diện: Đầu tư vào ý thức và giải pháp công nghệ
Việc trang bị kiến thức, thay đổi thói quen hàng ngày là nền tảng vững chắc nhất cho an toàn PCCC. Tuy nhiên, sự hỗ trợ từ công nghệ hiện đại cũng đóng vai trò quan trọng. Các thiết bị như đầu báo khói, bình chữa cháy mini, và đặc biệt là hệ thống truyền tin như thiết bị truyền tin báo cháy CBXstd, nếu được triển khai rộng rãi, có thể tạo nên một mạng lưới an toàn chủ động, giúp giảm thiểu rủi ro và thiệt hại do cháy nổ. Hãy nhớ rằng, an toàn cháy nổ là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự chủ động, tinh thần trách nhiệm và hợp tác của mỗi cá nhân.
Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ chính mình và những người xung quanh!
